Inox là gì?
Inox là tên gọi bắt nguồn từ tiếng pháp Inoxydable, hay vẫn thường được gọi là thép không gỉ hay thép inox trong lĩnh vực luyện kim. Inox là một hợp kim thép, có hàm lượng crom từ 10,5% đến 1,2% cacbon theo khối lượng. Hàm lượng crom trong hợp kim thép càng tăng thì khả năng chống ăn mòn càng tăng. Việc bổ sung molypden sẽ làm tăng khả năng chống ăn mòn vì chúng giảm lượng axit và chống lại được sự tấn công rỗ ở trong dung dịch clorua.
Inox (thép không gỉ) có khả năng chống lại sự oxy hóa và ăn mòn rất cao. Tuy nhiên, cần phải có sự lựa chọn đúng chủng loại và các thông số kỹ thuật cho từng trường hợp cụ thể để chúng phát huy hết ưu điểm của nó là điều rất quan trọng.
Inox là gì? Inox dạng ống. Tính chất và ứng dụng của inox
Các đặc tính của inox (thép không gỉ)
Xét về mặt chung thép không gỉ có các đặc tính sau:
- Khi ở nhiệt độ cao thì tốc độ hóa bền rèn cao
- Ở nhiệt độ thấp thì độ dẻo cao hơn
- Độ cứng và độ bền cao hơn
- Độ bền với nóng cao hơn
- Tính chống chịu ăn mòn cao hơn
- Độ dẻo dai ở nhiệt độ thấp tốt hơn
- Thép austenit có phản ứng từ kém hơn
Các đặc tính liên quan nhiều trong ứng dụng thép không gỉ. Nhưng nó cũng chịu nhiều ảnh hưởng từ thiết bị và phương pháp chế tạo.
Inox được sản xuất như thế nào
Năm 1913, một chuyên gia ngành thép người Anh là Harry Brearley đã sáng chế ra một loại thép có khả năng chịu mài mòn cao, được biết đến là thép không gỉ. Ông đã giảm hàm lượng carbon xuống và thêm thành phần crom vào trong thép ( 0,24% carbon và 12,8% crom).
Tiếp theo đó, một hãng thép ở Đức tên Krupp đã tiếp tục cải thiện loại vật liệu này bằng cách cho thêm Niken vào thép để tăng khả năng chống axit ăn mòn là tăng độ mềm để dễ gia công.
Tới những năm 20 của thế kỷ 20, ông W. H Hatfield một chuyên gia ngành thép người Anh cho ra đời một loại thép không gỉ mới với 8% Ni và 18% Cr. Đó chính là thép không gỉ 304 (Inox 304)ngày nay. Bằng cách cho thêm thành phần titan vào thép, ông cũng là người phát minh ra thép 321 ngày nay.
Tái chế thép không gỉ (inox)
Cùng với sự khan hiếm của các thành phần sản xuất inox như niken, crom thì việc tái chế các sản phẩm inox đang ngày càng ứng dụng nhiều. Bạn có biết inox có thể tái chế 100%, hơn thế nữa chúng ta có thể tái chế nhiều nó lần mà không bị suy giảm chất lượng.
Việc tái chế một tấn thép không gỉ (inox) sẽ giúp tiết kiệm 1.100 kg quặng sắt, 630 kg than và 55 kg đá vôi. Trong mỗi vật dụng inox hiện nay có 60% là vật liệu tái chế. 90% các sản phẩm inox khi bị hỏng hay lỗi thời không dùng nữa sẽ được thu gom và tái chế thành các sản phẩm mới.
Inox sau khi được tái chế sẽ có tính chất và màu sắc không thua kém gì inox mới. Vì vậy, việc sử dụng các sản phẩm inox tái chế sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe. Hơn nữa còn giúp tiết kiệm nguồn tài nguyên, hạn chế tác động xấu đến môi trường.
Giá cả thu mua phế liệu inox
Giá cả thu mua các công ty phế liệu sẽ khác nhau tùy thời điểm trên thị trường. Giá inox phế liệu cũng khác nhau tùy từng loại giao động từ 15.000 – 50.000 /kg. Phế liệu inox 304 sẽ có giá đắt hơn inox 201.
Inox 304 316 201 403 430 410 …Inox loại tốt cao cấp
Các loại inox trên thị trường
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại inox với tên gọi khác nhau inox 201,430,412… Mỗi loại đều có đặc tính khác nhau và phù hợp với một số ứng dụng riêng. Cũng có các cách khác nhau để phân biệt các loại này như nhìn vào độ sáng, đục, độ cứng, giá cả….. Theo tên khoa học và công năng thì inox được chia thành 4 loại:
Inox Austenitic ( SUS 301, 304, 306, 310, 312…)
Đây là loại inox chứa lượng crom ít nhất từ 16% trở lên, và Niken từ 7% trở lên và nhiều nhất là 0,08% carbon. Đây là loại inox chứa cacbon nhiều nhất trong các loại inox vì vậy chúng không bị ăn mòn, không bị nhiễm từ, tính mềm dẻo, dễ uốn, hàn tạo độ cong. Đây là loại inox thông dụng nhất, thường ứng dụng là đồ vật gia dụng, tàu thuyền, bình chứa, vật liệu xây dựng…
Inox Ferritic (SUS 409, 410, 430)
Loại inox này chưa từ 12% đến 17% thành phần crom. Đây là loại inox có tính chất tương tự thép mềm nhưng khả năng chịu ăn mòn cao hơn. Thường được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực kiến trúc, máy giặt, làm hồ hơi, đồ gia dụng…
Inox Duplex (LDX 201, SAF 253, 205, 204)
Loại inox này kết hợp tính chất của Austenitic và Ferritic, nên có độ mềm cao và độ mềm dẻo nhất định. Được ứng dụng nhiều trong ngành công nghiệp đóng tàu, các nhà máy hóa dầu, sản xuất giấy…. Vì giá thép không gỉ ngày càng cao do niken khan hiếm Inox Duplex đang dần được thay thế cho các inox 304, 310, 316…
Inox Martensitic
Loại inox này chứa từ 11 – 13% crom, có đặc tính chịu lực tốt do có độ cứng cao. Được ứng dụng nhiều trong sản xuất lưỡi dao, kéo, cánh quay tuabin..
Nhận biết inox thật và giả
Việc biết cách phân biệt inox thật giả sẽ giúp chúng ta trở thành những khách mua hàng thông minh. Khi giá inox được bán khá cao trên thị trường thì cũng không thể tránh khỏi những người lợi dụng đưa vào các sản phẩm inox để nhằm kiếm lợi nhuận. Một số đặc điểm có thể giúp nhận biết inox thật như sau:
+ màu sắc của inox thật thường bóng sáng, hơi đục, nhẵn, mịn còn inox giả bề mặt sáng mờ, ít nhẵn hơn.
+ inox tốt thường không có từ tính hoặc sẽ rất ít. Vì vậy, khi đưa nam châm gần nó sẽ không hút hoặc hút rất nhẹ. Còn những inox giả sẽ dễ hút nam châm hơn do thường được pha quá nhiều tạp chất.
+ Bề mặt inox thật sẽ ít bị đen. Khi dùng axit nóng 70 độ để thử, inox thật sẽ không xảy ra vấn đề gì, màu sắc vẫn sẽ được giữ nguyên. Ngược lại, nếu là inox mạ thì bề mặt sẽ rất nhanh chóng bị gỉ đen.
Phân biệt inox 304 và inox 201
Về độ bền và khả năng gia công:
Cả hai loại này đều có cùng một số tính chất tương tự nhau, có cùng độ giãn dài. Mặc dù inox 201 có khối lượng riêng thấp hơn nhưng độ bền của nó lại cao hơn đến 10% so với inox 304. Tuy vậy, inox 304 lại có độ dát mỏng cao hơn, cũng như quá trình dát mỏng inox 304 tốn ít năng lượng hơn inox 201.
Về khả năng chống ăn mòn:
Khi so sánh thành phần hóa học của 2 loại inox này có thể thấy chúng có chung thành phần lưu huỳnh, inox 201 có hàm lượng crom ít hơn khoảng 2% so với inox 304. Hai thành phần này sẽ quyết định đến khả năng chống rõ trên bề mặt của inox. Crom sẽ giúp tăng khả năng chống ăn mòn, lưu huỳnh sẽ là thành phần giúp làm giảm khả năng chống ăn mòn. Vậy nên có thể thấy được inox 304 sẽ có khả năng chống ăn mòn tốt hơn inox 201.
Về cách phân biệt inox 304 và inox 201:
Quan sát bằng mắt thường thì inox 304 sẽ có độ sáng bóng và bề mặt mịn hơn inox 201. Một số khác biệt về đặ tính của hai loại inox này. Inox 304 sẽ không hút nam châm (không có từ tính), không phản ứng với axit, dùng thuốc thử chuyên dụng sẽ có màu xanh. Inox 201 sẽ hút nam châm nhẹ (từ tính nhẹ), phản ứng với axit có hiện tượng sủi bọt, và dùng thuốc thử chuyên dụng sẽ có màu gạch.
INOX là gì, Các loại inox phổ biến
Một số ứng dụng của inox (thép không gỉ)
Ứng dụng trong xây dựng: với đặc tính chống ăn mòn ưu việt, độ bền cao và tính dễ uốn, inox được ứng dụng nhiều trong xây dựng các mái nhà và bức tường, vỏ ngoài kiến trúc với độ bảo trì thấp đồng thời tồn tại bền lâu.
Ứng dụng trong chế biến và bảo quản thực phẩm: inox giúp chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, không làm thay đổi mùi vị thực phẩm, và dễ dàng làm sạch, khử trùng.
Ứng dụng trong ngành công nghiệp: các tàu cao tốc ngày nay thường được chế tạo bằng thép không gỉ. nó mang lại sức mạnh kết cấu cao và cải thiện khả năng chống va chạm. Thép không gỉ cũng được dùng nhiều trong ngành công nghiệp hóa dầu, chế tạo máy bay.
Ứng dụng trong y tế: hầu hết các dụng cụ phẫu thuật, xe lăn, tủ thuốc, giường y tê ngày nay đều được làm bằng thép không gỉ vì đảm bảo được đồ bền chắc và đáp ứng được tác động vệ sinh, khử trùng thường xuyên.
Ứng dụng trong cuộc sống hằng ngày: từ lâu, thép không gỉ đã là vật liệu sản xuất các dụng cụ dao, kéo, dụng cụ nấu ăn và máy móc gia dụng trong gia đình.
Xem thêm:
