Hiện nay, vấn đề ô nhiễm nguồn nước biển đang trở thành vấn đề lớn được các nước trên thế giới quan tâm và nỗ lực tìm cách khắc phục. Lý do khiến cho người ta đặt sự quan tâm lớn dành cho việc này là vì ô nhiễm biển có thể dẫn đến nhiều tác hại khôn lường đến sức khoẻ, các hoạt động của con người cũng như huỷ diệt sự sống của các sinh vật dưới biển. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng nhau tìm hiểu những thông tin liên quan đến vấn đề này thông qua bài viết này.
TÌM HIỂU VỀ Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC BIỂN
Ô nhiễm nguồn nước biển là gì?
Ô nhiễm nguồn nước biển là hiện tượng nước biển bị các nguyên nhân khác nhau tác động lên làm thay đổi tính chất. Gây nên những ảnh hưởng tiêu cực tới các chỉ số sinh hóa của nước biển. Đồng thời, nó gây hại tới sức khỏe con người, cũng như các sinh vật sống trên biển.
Thực trạng ô nhiễm nguồn nước biển hiện nay
Như mọi người đã biết, nước chiếm đến 70% diện tích bề mặt Trái Đất. Trong đó, riêng tại Việt Nam có tới trên 100 con sông, trong đó hơn 10 con sông đang ở mức độ ô nhiễm nặng, điển hình như sông Cầu, sông Đáy, sông Thị Vải,…
Hiện Việt Nam đứng thứ tư trên thế giới về ô nhiễm rác thải biển, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa, một vài những khu vực rừng ngập mặn tại Việt Nam cũng tràn ngập túi rác thải nilon. Ngoài ra, hiện lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh của 28 tỉnh ven biển nước Việt Nam vào khoảng 14,03 triệu tấn/năm (khoảng 38.500 tấn/ngày).
Tuy nhiên, không chỉ riêng Việt Nam, vấn đề khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường biển ở nhiều khu vực, quốc gia đang đứng trước nhiều thách thức. Nguồn tài nguyên bị khai thác cạn kiệt, môi trường biển tại nhiều nơi bị ô nhiễm lên đến mức báo động. Điều này gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng, làm cản trở sự phát triển kinh tế – xã hội của nhiều quốc gia.
Theo thống kê, hàng năm, các chất thải rắn đổ ra biển trên thế giới khoảng 50 triệu tấn, gồm đất, cát, rác thải, phế liệu xây dựng, chất phóng xạ… Một số chất thải loại này sẽ lắng tại vùng biển ven bờ. Một số chất khác bị phân hủy và lan truyền trong toàn khối nước biển.
Hình ảnh người dân vớt rác trên biển
NGUYÊN NHÂN GÂY RA TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC BIỂN
Các mối đe dọa chính mà môi trường biển đang phải đối mặt rất phổ biến và đang ở mức độ báo động cao đó là: Ô nhiễm nguồn gốc từ lục địa và từ biển, phá hủy nơi cư trú tự nhiên, khai thác và đánh bắt cá quá mức, tác động của biến đổi khí hậu.
Nhìn chung, còn rất nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng ô nhiễm nguồn nước biển, trong đó nguyên nhân chính chính là do các hoạt động phát triển kinh tế, đặc biệt từ các nguồn thải công, nông nghiệp và vận tải biển. Theo đó, có thể kể tới một vài nguyên nhân chủ yếu như:
Nguyên nhân tự nhiên
- Do sự bào mòn hay sạt lở núi đồi.
- Do triều cường nước dâng cao vào sâu gây ô nhiễm các dòng sông.
- Do sự phun trào của núi lửa làm bụi khói bốc lên cao theo nước mưa rơi xuống đất.
- Sự phun trào dung nham của núi lửa dưới lòng biển cũng khiến nhiều loài sinh vật bị chết hàng loạt, cùng với đó là khiến cho nguồn nước bị thay đổi theo chiều hướng tiêu cực.
- Hòa tan nhiều chất muối khoáng có nồng độ quá cao, trong đó có chất gây ung thư như Asen và các chất kim loại nặng khác…
Nguyên nhân do con người
- Chất thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, nông nghiệp,… chưa được xử lý từ các khu đô thị hay các nhà máy sản xuất công nghiệp đổ ra sông rồi theo dòng chảy ra biển gây ra hiện tượng ô nhiễm nguồn nước biển nặng nề.
- Dùng chất nổ, chất độc hay điện để đánh bắt thủy hải sản sẽ khiến các loài sinh vật chết hàng loạt, việc này có thể dẫn đến việc một số loài bị tuyệt chủng. Ngoài ra, do việc khai thác này rất khó kiểm soát nên các xác thủy hải sản còn xót lại trên biển sẽ bị phân hủy rồi gây ô nhiễm cho nước biển.
- Các vùng nước lợ, rừng ngập mặn ven biển và các hệ rạn san hô chưa được bảo tồn tốt dẫn đến mất cân bằng hệ sinh thái dưới biển và làm mất đi môi trường sống của một số loài lưỡng cư.
- Ngoài ra do ý thực người dân còn kém dẫn đến việc vứt rác bừa bãi, thiếu văn hóa từ hoạt động du lịch. Đây chính là nguyên nhân gây nên hậu quả ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng.
- Việc khai thác dầu cũng là nguyên nhân khiến nước biển bị ô nhiễm. Ngoài ra, các sự cố tràn dầu cũng sẽ nước biển nhiễm một số chất độc hại.
Rác thải nhựa trôi nổi trên biển
HẬU QUẢ TỪ VIỆC Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC BIỂN
Ô nhiễm nguồn nước biển gây ra rất nhiều những hậu quả nghiêm trọng, một vài trong số đó có thể liệt kê như:
- Làm suy thoái đa dạng sinh học biển, điển hình là hệ sinh thái san hô.
- Gây hại cho sức khoẻ con người qua các tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp.
- Phá hoại và làm tuyệt chủng một số loài sinh vật, hải sản sinh sống dưới môi trường nước.
- Mất mỹ quan biển, khiến cho doanh thu ngành du lịch của nhiều nước bị thiệt hại nặng nề.
- Làm hỏng những thiết bị máy móc, thiết bị khai thác tài nguyên và vận chuyển đường thủy.
- Tác động và kìm hãm sự phát triển kinh tế biển,
- …
BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM BIỂN
Xử lý nước thải đúng cách
Đây là một cách thiết thực nhất để giúp giảm mức ô nhiễm nguồn nước biển. Đặc biệt, mọi doanh nghiệp đều cần có quy trình làm sạch kỹ thuật tiên tiến và chấp hành các quy định xử lý chất thải một cách nghiêm chỉnh.
Bảo trì, thay thế và sửa chữa cơ sở hạ tầng xử lý nước thải bị rò rỉ và bị lỗi.
Ngay cả các hộ gia đình cũng nên xây dựng bể tự hoại để đảm bảo xử lý trước tại chỗ nước thải trước khi thấm vào đất.
Thực hành nông nghiệp xanh
Nông dân có thể xây dựng cũng như áp dụng các kế hoạch quản lý chất dinh dưỡng để hạn chế ứng dụng chất dinh dưỡng dư thừa, do đó làm giảm khả năng ô nhiễm nước ngầm từ phốt phát và nitrat.
Tác động của thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ cũng có thể được quản lý bằng cách sử dụng các kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) như kiểm soát dịch hại sinh học để kiểm soát sâu bệnh và giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu hóa học.
Nỗ lực cá nhân và các chiến dịch giáo dục
Có rất nhiều cách để giáo dục mọi người về sự nguy hiểm và hậu quả ô nhiễm nguồn nước. Các cá nhân và tổ chức nhận thức được sự nguy hiểm của ô nhiễm môi trường nước có thể giáo dục gia đình, bạn bè và thậm chí cả xã hội thông qua các chiến dịch vận động để tạo ảnh hưởng trên quy mô lớn.
Thường xuyên tổ chức các hoạt động chiến dịch vì môi trường để nâng cao ý thức cũng như thúc đẩy mọi người tìm kiếm thêm động lực trong việc chung tay bảo vệ môi trường, bảo vệ đại dương bằng việc đẩy lùi ô nhiễm nguồn nước biển.
Bảo vệ môi trường biển
Xử lý nước thải công nghiệp
Tất cả các ngành sản xuất nên đảm bảo việc họ có một cơ sở xử lý được thiết kế tốt, có thể ngăn ngừa ô nhiễm nguồn nước biển bằng cách làm mát, xử lý và loại bỏ tất cả các thành phần độc hại của chất thải thải trước khi thải vào các vùng nước.
Luật pháp và chính sách chống ô nhiễm nước
Luật chống ô nhiễm nguồn nước ở Việt Nam cũng có thể thiết lập các biện pháp hạn chế hậu quả của ô nhiễm nước hàng đầu như nước thải và xử lý chất thải công nghiệp và quản lý rác thải. Những luật này nên được hướng đến các thị trường, ngành công nghiệp, bệnh viện, trường học và các hội đồng địa phương.
Việc bảo vệ môi trường không phải là trách nhiệm hay nhiệm vụ của riêng bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào mà là nhiệm vụ và trách nhiệm của tất cả mọi người. Dưới nhiều hình thức, hãy chung tay với cộng đồng để đẩy lùi ô nhiễm môi trường biển. Cứu lấy đại dương, cứu lấy các sinh vật biển vô tội cũng như là nỗ lực để bảo vệ nét đẹp biển mà tạo hoá vốn ban tặng cho con người chúng ta.
